Soykırım Savaşı ve Gazze’de Konut Sektörü: Zararlar, Etkiler, İyileşme Öncelikleri ve Yeniden İmar
Konut sektörü, Filistin ekonomisinin temel direklerinden birini oluşturmaktadır. Önemi, inşaat ve kalkınmaya doğru önemli bir ekonomik kanal teşkil eden diğer sektörler ve ekonomik faaliyetlerle iç içe geçmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Aynı zamanda vatandaşlara barınma imkânı sağlayarak toplumsal açıdan da kritik bir rol oynamaktadır. Filistin’in kendine özgü koşulları göz önünde bulundurulduğunda, bu sektör Filistin ulusal durumu ile yakından ilişkilidir. Zira bu sektörün büyümesi ve gelişmesi, Filistinlilerin topraklarında kalma ve varlıklarını sürdürme direncini güçlendirmekte, İsrail’in Filistinlileri zorla göçe zorlama planlarına karşı bir dayanak oluşturmaktadır.
Gazze Şeridi, başlıca nedeni işgalin uygulamaları olan ve giderek derinleşen bir konut kriziyle karşı karşıyadır. Bu krizin en temel nedeni, İsrail’in on sekiz yıldır Gazze’ye uyguladığı ağır kuşatma ve bölgeye yönelik tekrarlanan saldırılarıdır. İşgalci güç, birkaç yıl içerisinde Gazze’ye beşten fazla büyük savaş açmış ve bu süreçte on binlerce konut birimini yıkmıştır. Bu yıkımların zirvesi ise Ekim 2023’te başlatılan ve bu metnin kaleme alındığı tarihe kadar devam eden soykırım savaşı olmuştur. Söz konusu saldırılarda Gazze’nin büyük bölümündeki binalar ve meskenler yerle bir edilmiş; Birleşmiş Milletler bu savaşı modern tarihin en kanlı savaşı olarak nitelendirmiştir (BM, 2025).
Konut krizinin nedenleri yalnızca savaş ve kuşatma ile sınırlı değildir; siyasi ve planlamaya dair sorunlar da önemli bir rol oynamaktadır. Buna ek olarak, Gazze’nin doğal nüfus artışına paralel olarak her yıl yaklaşık 15.000 yeni konut birimine ihtiyacı bulunmaktadır (Skeik, M., Gazze’de Konut Sektörünün Gerçekliği: Zorluklar ve Öneriler, 2022).
İsrail’in Gazze Şeridi’ne karşı yürüttüğü soykırım savaşı, bölgede yaşanan konut krizini daha da derinleştirmiş ve ağırlaştırmıştır. Bu savaş boyunca İsrail, binaları, tesisleri, konut birimlerini ve yollar, köprüler, su, elektrik, iletişim, internet ve kanalizasyon ağlarını kapsayan tüm altyapıyı hedef alan kapsamlı ve sistematik yıkım politikaları izlemiştir. Bu durum, yeniden inşa sürecini son derece zorlaştırmakta ve maliyetini katbekat artırmaktadır.
Bu çalışma, İsrail’in soykırım savaşının Gazze’deki konut sektörü üzerindeki etkilerini incelemektedir. İncelemede, yıkımın ve kayıpların boyutları, konutların kasıtlı olarak hedef alınması, zorla yerinden edilenlerin sığındıkları mekânlar ele alınmaktadır. Ayrıca güvenlik gerekçesiyle dayatılan “tampon bölgenin” Gazze’deki kentsel alan üzerindeki etkileri tartışılmakta; konut krizinin Gazze toplumu üzerindeki ekonomik ve toplumsal yansımaları değerlendirilmektedir. Çalışma, ilgili kurumların üstlenmesi gereken rolleri ve krizin çözümüne yönelik gerekli müdahaleleri ortaya koyan bir dizi pratik çözüm ve tavsiye ile son bulmaktadır.
Araştırmacı bu çalışmada, yerel, uluslararası ve BM kurumlarının yayımladığı en güncel istatistik ve raporlardan yararlanmış; ayrıca doğrudan etkilenen vatandaşlarla ve ekonomik, kalkınma ve sosyal alanlardaki uzman ve danışmanlardan oluşan bir seçkin grupla mülakatlar gerçekleştirmiştir.
Araştırmanın tamamını linkten (Arapça) okuyabilirsiniz.
