Yüzyılın Anlaşması’yla Mücadele Heyeti
Nisan 2019’un sonunda İslami Direniş Hareketi Hamas, siyasi büro üyesi Salah el-Berdevil aracılığıyla Filistin’den, Arap dünyasından ve İslam dünyasından kişilerden müteşekkil, ABD’nin medyada Yüzyılın Anlaşması olarak bilinen Filistin ve Ortadoğu’da siyasi çözüm planıyla mücadele amaçlı bir yüksek bir kurul kuracağını açıkladı.
Filistin’deki grupların çoğu bu adımı memnuniyetle karşılarken, el-Fetih Hareketi Filistin’deki resmi kurumların zarar göreceği ve Filistin Kurtuluş Örgütü ve kurumlarının yerine alternatif yapılar oluşturulacağı çekincesiyle bu girişime karşı çıktı.
Söz konusu girişimi destekleyenler ve reddedenler olsa da, Hamas Hareketi’nin girişimin uygulanmasına ara verdiğini görmekteyiz. Ancak akıllarda bir takım sorular kalmıştır: Yüzyılın Anlaşması’yla mücadele bağlamında tüm Filistinlileri bir araya getiren böyle bir heyet ne derecede etkin olacaktır? Bu tür girişimler Filistin’deki mevcut bölünme hali içerisinde başarılı olabilir mi? Bu girişim Filistinlilerin Yüzyılın Anlaşması’na bakış açılarını birbirine yaklaştırmaya katkı sağlayabilir mi? Hamas Hareketi Gazze Şeridi’nde uygulamaya koyduğu takdirde, bu düşünce Batı Şeria, Kudüs ve diasporada da etki gösterebilir mi? el-Fetih Hareketi’nin bu heyete karşı çıkması nasıl yorumlanmalıdır? Ürdün’ün de aralarında bulunduğu birçok Arap ülkesinin Yüzyılın Anlaşması’ndan zarar görme ihtimali bulunurken, bölgede Arap ülkeleri arasında böyle bir heyet kurulması konusunda işbirliği söz konusu olabilir mi?
Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi, konunun uzmanlarından Dr. Mejdi İsa (Akademisyen – Eskiden Halil Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi), Dr. Muhaimar Ebu Saade (Akademisyen- Gazze El Ezher Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi), Dr. Adnan Ebu Amir (Siyaset Bilimi ve Medya Profesörü- Gazze Ümmet Üniversitesi) ve Süleyman El-Va'ri’ye (Araştırmacı ve Siyasi Analist – Kudüs) yukarıdaki soruları yönelterek konuyla ilgili düşüncelerini aldı.
Uzmanların öne çıkan görüşleri şu şekildedir:
– Filistin’in tamamını temsil eden bir Filistin heyeti kurulması düşüncesi son derece önemlidir. Zira Yüzyılın Anlaşması, tüm muhtevasıyla birlikte Filistin milli projesini hedef almaktadır.
– Heyet başta el-Fetih ve Hamas hareketleri olmak üzere tüm parti ve grupları temsil etmeli, Filistin Kurtuluş Örgütü çatısı altında ya da onunla koordineli bir şekilde hareket etmelidir.
– Heyet düşüncesinin sahada uygulanmasının önündeki başlıca engel, siyasi bölünme ve el-Fetih ile Hamas hareketleri arasındaki karşılıklı suçlamalardır. Böyle bir durumda çıkış yolu, seçkin kişi ve zümrelerin söz konusu heyetin kurulması için Filistin’deki tüm kesimlerle görüşmelerde bulunması ve katılımlarını sağlamasından geçmektedir.
– Kuruluş aşamasının gerçekleşmesinin ardından heyet, Filistin içindeki yakınlaşmaya ortam hazırlayabilir. Bu bağlamda heyetin kurulmasında Arap ülkeleri, bölge ülkeleri ve özellikle Mısır’ın rol alması önem arz etmektedir.
– Heyetin Gazze Şeridi’nde kurulması yönünde sunulan öneri, öncelikle siyasi bölünme hali nedeniyle Batı Şeria’da da kurulması sonucunu doğurmayabilir. Öte yandan el-Fetih Hareketi, bu heyetin Filistin Kurtuluş Örgütü’ne bir alternatif oluşturmasından korkmaktadır. el-Fetih’in heyetin kurulması ya da heyete katılımı reddetmesinin temel sebebi de budur.
– Heyetin kurulması, Yüzyılın Anlaşması’na karşı resmi düzeyde gösterilen siyasi çabalar, örgütsel çabalar ve halk nezdinde ortaya konan gayretlerin bir sonucu olacaktır.
Yazının tamamı Arapça olarak yayınlanmıştır. Ulaşmak için tıklayınız: https://www.vision-pd.org/AR//Articles/Palestinian_Authority_face_deal_century
