‘Generaller Planı’ karşısında Filistinlilerin seçenekleri

Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi 11 Kasım، 2024

2 dakika okuma süresi

Uzman Görüşü: İsrail’in ‘Generaller Planı’ ile Gazze’nin kuzeyinde gerçekleştirmek istediklerine karşı Filistinlilerin ellerindeki seçenekler neler?

İşgalci İsrail ordusu, Ekim 2024’ün ilk haftasında Gazze Şeridi’nin kuzeyinde dördüncü kez yoğun bir askeri operasyon başlattığını duyurdu. Bununla eş zamanlı olarak, İsrailli bir dizi general tarafından Gazze Şeridi’nin kuzeyini kontrol altına almak amacıyla bir plan hazırlandı. Söz konusu plan, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’ya sunuldu ve onaylandı.

Generallerin planı özetle, insani yardımların girişinin engellenmesi de dahil olmak üzere kuzeyde tam bir abluka uygulayarak insanları bulundukları yerden zorla göç ettirmek. Amaç, direnişçileri ya ölüm ya da teslim olma seçeneğine zorlamak.

İsrail ordusu bu doğrultuda sistematik bir yıkım ve katliam operasyonu yürütüyor. Şu ana kadar 1800’den fazla Filistinli şehit edilirken bölgedeki sığınma merkezleri, hastaneler ve genel sağlık merkezleri yakılıp yıkılarak neredeyse tamamen hizmet dışı bırakıldı.

Bunun ışığında, söz konusu plana ilişkin gelişmeleri takip etmek, İsrail’in bunu uygulama kapasitesini ölçmek ve Filistinlilerin buna karşı mücadele etmek için ne gibi seçeneklerinin olduğunu tespit etmek amacıyla, Vizyon Siyasi Kalkınma Merkezi ve El-Cezira kanalı bir grup uzmanın ve akademisyenin görüşünü aldı.

Bu görüşler, aşağıdaki hususlar ve sorular çerçevesinde alınmıştır:

İşgalci İsrail’in, Gazze’nin kuzeyinde uygulamaya çalıştığı planın sonuçları ne olacak?
İşgalci güç planı başarıyla gerçekleştirirse, Gazze’de yeni bir yönetim modeli kurarak muhatap olacağı bir Filistin tarafı oluşturabilir mi?
Bu planın uygulanmasını engellemek için Filistinlilerden, Araplardan ve bölgedeki diğer ülkelerden ne beklenmeli?
Bölgedeki tüm gelişmeler ışığında Gazze Şeridi’nin geleceği nasıl olacak?
ABD’nin İsrail’i mevcut savaştan elde ettikleriyle yetinip savaşı sona erdirmeye ve diplomatik yola eğilmeye ikna etmeye yönelik son girişimlerinin başarı şansı nedir?

Uzmanların görüşleri şöyle özetlenebilir:

Generallerin planı, İsrail ordusunun savaşın başlangıcından bu yana Gazze’de uyguladığı ancak İsrail hükümeti tarafından sürekli yalanlanan planların tamamının yoğunlaştırılmış bir özeti niteliğindedir.
Generallerin planı üç temel hususta anlaşılabilir. Bunlardan ilki planın ideolojik bir temele dayanması, ikincisi Gazze halkını tamamen tehcir etme fikrine bir alternatif oluşturması, üçüncüsü ise İsrail için acil bir güvenlik gereksinimi oluşturmasıdır.
İsrail siyaseti açısından generallerin planının hayata geçirilmesi önemli, çünkü bununla İsrail kamuoyu önünde somut kazanımlar elde edilebilir.
İsrail, askeri baskı yoluyla Gazze Şeridi’nin kuzeyinden çok sayıda Filistinliyi göç ettirerek planın ilk aşamasını gerçekleştirmede başarılı olabilir; ancak İsrail’in planın diğer aşamalarını uygulama olasılığı, sahadaki gelişmelere bağlı olarak belirsizliğini korumaktadır.
İsrail’in operasyonu mevcut aşamada başarılı olursa, savaş bitene ve sonuçları netleşene kadar işgalci gücün doğrudan Gazze’de yerleşim birimleri kurmaya yönelmesi beklenmiyor.
İsrail, Gazze’de yeni bir yönetim modeli altında kendisiyle iş yapmayı kabul edecek bir Filistin tarafı bulamayabileceğinin farkında olduğu için bunu sağlayacak ABD şirketlerinin ve dış tarafların arayışında.
Esas sorun, işgalci gücün Gazze’de bir yönetim modeli dayatabilme gücünde değil, İsrail siyasetinin karşısında bir Filistin vizyonunun olmamasında yatıyor.
Filistinlilerin bugün, birinci ve ikinci intifadalar sırasındaki önceki deneyimlerinde olduğu gibi, işgalci gücün yarattığı boşluğu doldurmak için paralel ve alternatif bir yönetime ihtiyacı var.
Filistinliler için gerekli olan şey, mevcut tüm zorluklara karşı koyabilecek esnek bir siyasi vizyondur. Bu nedenle uzlaşma, hükümet veya benzeri konulara saplanıp kalınmamalı; aksine, esas Filistin siyasi varlığı korunmalı.
Yönetimden beklenen, Gazze’yi idare etmesi için Arap ve uluslararası desteği harekete geçirmesidir; çünkü İsrail, Hamas yönetimini devirmek bahanesi altında planlarını uygulamaya devam ediyor.
Gazze Şeridi’nin geleceği, bölgesel büyük bir savaşın çıkması, yeni ABD başkanının tutumu, Filistin iç uzlaşmasının sağlanması veya Hamas yönetiminin sona erdirilmesi gibi birçok değişkene bağlı.
ABD’nin tutumu, İsrail’e bölgesel konumunu yeniden kazanması için yeterli alan ve zamanı tanıyacak şekilde bölgesel sahnenin stratejik düzeyde yeniden yapılandırılmasına dayanıyor.