Türkiye’nin Filistin Gündemi (Kasım 2021)
Bu ay Filistin hakkında yayınlanan iki kitaptan birisi Filistinli yazar Atıf Ebu Seyf’in “Filistin Kampında Bir Ömür” kitabıdır. İnkılap yayınları tarafından yayınlanan bu kitapta Filistin’de 1948’de Nekbe’den sonra Gazze’de doğan mülteci Derviş’in mahzun hikâyesi üzerinden bir insanın kendi ülkesinde mülteci olması gerçekliği duygusal bir dil ile anlatılmıştır.[1]
Diğer kitap ise araştırmacı yazar Dr. Şerife Eroğlu’nun doktora çalışmasını geliştirerek hazırladığı “Osmanlılaşma ve Yerel Ağlar Arasında Kudüs’te Vakıf, Toplum ve Devlet (1703-1831)” isimli eserdir. Bu kitap, erken modern dönemde farklı toplum kesimlerine mensup Kudüslülerin mahkemede ve çevresinde gelişen gündelik etkileşimlere yansıdığı şekliyle vakıf pratiklerini daha geniş bir Osmanlı bağlamında incelemektedir. Buna göre, öncelikle kent kimliğinin görsel hafızasını oluşturan ve kentteki toplumsal, ekonomik ve kültürel hayatı şekillendiren vakıflar “vakıf ağı” kavramı çerçevesinde tanımlanmaktadır. Tanımlanan bu vakıf ağı içerisinde Osmanlılaşma ve yerel kimlik arasında gelişen ilişkilerde; yerel seçkinlerin kendi aralarında gerçekleştirdikleri makam satışları ile vakıf mülklerinin uzun süreli işletilmesindeki öncelikli konumları tartışılmakta ve devletin taşra ortamında iktidar dağılımında oynadığı role dikkat çekilmektedir. Servet ve nüfuzun kaynağı olarak vakıfların yönetimi başta olmak üzere, Kudüs’ün seçkin ailelerince üstlenilen diğer vakıflarla ilişkili görev ve ayrıcalıklarına odaklanılmaktadır. Osmanlı merkezi yönetiminin taşradaki vakıf uygulamaları, siyasal ve toplumsal hiyerarşi, kent ileri gelenlerinin gücü ve sıradan insanlarla olan ilişkileri; merkezi yönetim ile halk ve yönetici-yerel seçkinler arası ilişkiler, cemaatler arası ilişkiler gibi çeşitli açılardan incelenerek, Kudüs toplumu tanımlanmaktadır.[2]
Analiz: “Ateşkesin Ardındaki Filistin Tablosu”
İNSAMER araştırmacısı Ahmet Faruk Asa 2021 yılı Mayıs ayında yaşanan direniş ve ardından imzalanan ateşkes anlaşmasıyla birlikte Filistin’de başlayan yeni sürecin öncekilerden farklı olduğu iddiası ile hazırladığı analizinde Mayıs sürecini önceki direniş dönemlerinden farklılaştıran koşulların Filistin’de yeni dönemin de belirleyici değişkenleri olacağını ifade ederek söz konusu değişkenleri incelemektedir. Asa’ya göre “Mayıs ayında çıkan olayların ardında esas olarak dört temel faktör bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla yerleşim meselesi, kamusal baskılar, Mescid-i Aksa’ya yapılan saldırılar ve tutuklamalardır.” Asa, sayılan bu dört değişkeni merkeze alarak Filistin’de ortaya çıkan yeni gerçeklikleri ele almaya çalışmıştır.[3]
Web Panel: Recent Developments in the Israeli-Palestinian Impasse
12 Kasım’da SETA Vakfı tarafından “İsrail-Filistin Çıkmazında Son Gelişmeler” başlıklı online bir panel düzenlenmiştir.
T.C. İletişim Başkanlığı Filistin Halkı ile Uluslararası Dayanışma Günü münasebeti ile Filistin’deki işgali gösteren bir video yayınladı.[4]
[1] Ebû Seyf, Âtıf, Filistin Kampında Bir Ömür, İnkılab Yayınları, 03.11.2021. https://www.kitapyurdu.com/kitap/filistin-kampinda-bir-omur-/598675.html&filter_name=filistin
[2] Eroğlu Memiş, Şerife, Osmanlılaşma ve Yerel Ağlar Arasında Kudüs’te Vakıf, Toplum ve Devlet (1703-1831), Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, 15.11.2021. https://www.kitapyurdu.com/kitap/osmanlilasma-ve-yerel-aglar-arasinda-kuduste-vakif-toplum-ve-devlet-17031831-/600025.html
[3] Asa, Ahmet Faruk, “Ateşkesin Ardındaki Filistin Tablosu”, İNSAMER Analiz. 4 Kasım 2021. https://www.insamer.com/tr/ateskesin-ardindaki-filistin-tablosu.html (08.11.2021)
[4]Filistin Halkı ile Uluslararası Dayanışma Günü https://youtu.be/00oi7ywRg3Y
