İşgalci İsrail ve Yerleşimcilerin 2019’da İşgal Altındaki Filistin Topraklarında Yaptığı İhlaller

Metni PDF olarak okumak için tıklayınız.

İşgalci İsrail ve Yerleşimcilerin 2019’da İşgal Altındaki Filistin Topraklarında Yaptığı İhlaller

Velid Zayed

2019 yılı, yerleşimciliğin özellikle arttığı bir yıl oldu. Geçtiğimiz sene boyunca arka arkaya yaşanan olayların, Batı Şeria ve Kudüs’te yerleşimcilik faaliyetlerini hızlandıran bir unsur olduğu söylenebilir. Bu olayların ilki, İsrail’deki partilerin geçtiğimiz yıl iki kez milletvekili seçimlerine girmesiydi. Bunun yanında partilerin yeni bir hükümet kuramaması nedeniyle, işgal devletinin tarihinde ilk kez olarak üçüncü seçim hazırlıkları başladı. İsrail’deki partiler arasında yaşanan rekabet süreci, yerleşim faaliyetlerini hızlandıran bir etkendi. Zira parti programları kapsamında yerleşimci projeler yapılacağı vaatleri, seçim sürecinin esaslarından birini oluşturmaktaydı. Örneğin Likud Partisi lideri Netenyahu da, ikinci seçimlerden önce Ölü Deniz’in kuzeyinden Bet Şean’a kadar Ürdün Vadisi’ni ilhak etme vaadinde bulunmuştu.

Yerleşimci faaliyetleri hızlandıran diğer bir unsur da, ABD yönetiminin İsrail’in Yahudi devleti olmasını tanıma kararıydı. Daha önce ABD, büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyarak, burayı işgal devletinin başkenti tanımıştı. Ayrıca ABD yönetimi, bundan önce de işgal devletini destekleyen birçok tavır ortaya koymuştu.

Bu raporda, yerleşimcilerin gerçekleştirdiği saldırıları ve Filistin toprakları ile halkına yönelik yerleşim faaliyetleriyle ilişkisi bulunan ihlalleri ele alacağız. Bunlara ek olarak, işgalci güçlerin geçtiğimiz yıl yaptığı saldırı operasyonlarını gözlemleyecek ve bunları özet bir şekilde aktaracağız.

İşgal ordusunun 2019’da Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Kudüs’te yaptığı ihlaller

• Geçtiğimiz yıl şehit olanların sayısı 142’ye ulaşırken, şehitlerin 36’sının Batı Şeria ve Kudüs, 106’sının ise Gazze’den olduğu belirtildi.
• 2019’da yaralananların sayısı 3636 idi. 771 yaralı Batı Şeria, 2865 yaralı ise Gazze’dendi.
• Hapse atılan tutukluların sayısı 5183’tü. Tutukluların çoğu, 5019 kişi, Batı Şeria’dan, 164’ü ise Gazze’dendi.

İşgal ordusunun Batı Şeria ve Kudüs’teki ihlalleri

2019’da işgalci İsrail, çoğu Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ndeki kasabalara yönelik 5528 saldırı gerçekleştirdi. Bu günlük saldırılar, Filistinlileri tutuklamak amacıyla yerleşim bölgelerine yönelik düzenlendi. Ayrıca Filistinlilerin işyerleri ve evlerine denetleme ve baskınlar yapıldı. İşgal devleti, bu baskın ve saldırılar sırasında halka yönelik gözaltı ve ateş açma, yine tutuklama eylemleri gerçekleştirdi.

Aynı şekilde işgal güçleri, Batı Şeria ve Kudüs’ün çeşitli bölgelerinde sayısı 4007’yi bulan anlık kontrol noktaları kurdu. İşgal devleti, bu kontrol noktalarını güvenlik uygulaması olarak sunarken, noktalar özellikle yerleşimlerin bulunduğu yerlere yakın yollarda kuruldu. Batı Şeria ve Kudüs’teki yollarda hareket halinde olan Filistinlilere yönelik de denetleme ve tutuklamalar gerçekleştirildi. Söz konusu kontrol noktaları sebebiyle Filistinliler açısından ciddi trafik sorunları ve alıkonmalar yaşandı. Yine işgal güçleri, bu kontrol noktalarının kurulma esnasında da Filistinlilere ateş açtı.

İsrail’in yıktığı ev sayısı ise 198’di. Bu evlerden Gazze Şeridi’nde bulunan 29’u, hava bombardımanında yıkıldı. Batı Şeria’da ise toplamda 169 ev yıkıldı. Kudüs’ün ayrım duvarının iç kısmındaki mahallelerinde yıkılan ev sayısı ise 53 olup, bu rakam yıkılan toplam ev sayısının dörtte birine tekabül etmekteydi. Kudüs’te yıkılan evler özellikle Cebel el-Mükebbir, Selvan ve Beyt Hanina mahallelerinde bulunmaktaydı. Batı Şeria’da ise, başlıca yıkım operasyonu A bölgesi olarak tasnif edilen, Kudüs’e bağlı el-Hums Vadisi’deki operasyondu. Yine yıkımlar el-Halil ile bedevi Arapların yaşadığı Kuzey Ağvar, el-Ayzeriyye ve Misafirata bölgelerinde de gerçekleştirildi.

2019’da işgal güçleri tarafından düzenlenen baskın ve saldırılarda, 572 saldırı ve müsadere eylemi gerçekleştirildi. Müsadere operasyonlarında bilgisayar, cep telefonları ve kişilere ait kamera kayıtları gibi elektronik cihazların yanı sıra, para ve otomobillere el konuldu.

İşgalci güçlerin mukaddesat ve dini alanlara saldırı sayısı ise 311’di. Bu saldırıların başında yerleşimciler ve işgalci güvenlik güçlerinin Mescid-i Aksa’ya saldırısı gelmekteydi. Yine el-Halil’deki İbrahim Mescidi’ne de saldırılırken, burada namaz kılınması ve ezan okunması engellendi, yerleşimciler tarafından kutlama yapılarak dualar edildi.

Bunlara ek olarak eğitim kurumlarına da saldırılar düzenlendi. Bir Zeit Üniversitesi gibi bazı üniversite ve okullara saldırılar yapılırken, okullara gaz bombaları atıldı, öğrenciler tutuklanarak okullarına gitmeleri engellendi. Yine okullara saldırıldı ve bedevilerin yaşadığı bölgelerdeki okullar kapatıldı.

Yerleşimcilerin Batı Şeria ve Kudüs’teki saldırıları

Geçtiğimiz yıl yerleşimciler, Filistinlilere ve topraklarına yönelik 553 saldırı gerçekleştirdi. Bu saldırılar Filistinlileri ezme ve araçlarına taş atma, köylerine saldırma ve mallarına zarar verme, ağaçlarını yakma ve özellikle de zeytin mevsiminde mahsullerini çalma şeklindeydi. Aynı şekilde yerleşimci gruplar, örneğin el-Halil’deki eski beldede çiftçi ya da diğer vatandaşlara fiziksel saldırıda bulundular.

Kudüs ve Mescid-i Aksa’dan çıkarılma konusunda ise, geçtiğimiz yıl da İsrail’in Filistinlilere bu konuda baskı yapma politikası devam etti. Nitekim işgal rejimi, Kudüslülerin gerek 3 ila 6 ay süreyle Mescid-i Aksa’dan gerekse de el-Aysariyye, Selvan ve el-Belde el-Kadime gibi mahallelerinden uzaklaştırılması yönünde 241 emir çıkardı.

2019’da kesilen ağaç sayısı, çoğu zeytin ağacı olmak üzere, 11024 ağaca ulaştı. Ayrıca üzüm ve badem ağaçları da kesildi. Yine çoğu zeytin toplama mevsiminde olmak üzere, Filistinlilere ait 1200 ağacın mahsulü çalındı.

Öte yandan müsadere edilen toprak miktarı, 14556 dönüm iken, yüzlerce dönüm araziye el koymaya olanak tanıyan kararının geçerliliği de uzatıldı.

2019’da Batı Şeria ve Kudüs’te yerleşimcilerin başlıca faaliyetleri

İşgal devletinin inşasına onay verdiği yerleşim birimlerinin sayısı 2019’da 5315’e ulaştı. Diğer yandan yeni yerleşim birimleri, askeri eğitim kampları ve siteleri kapsayan 857 yerleşim yeri de inşa edilirken, Kudüs’te evlere el koyuldu. Bu binaların çoğu el-Bireh kasabasının kuzeyindeki Beyt Eil yerleşiminde yapıldı, sayıları ise 650’ye ulaştı. Aynı şekilde işgal güçleri, yerleşimcilerin anayollara ulaşabilmesi için 12 yol ve yerleşimcilerin kullanabilmesi için zirai yollar açtı.

Not: İşgal hükümeti 2304 yerleşim biriminin inşasına onay verirken, bu birimlerin yerleşimlere dağılımının nasıl olacağı belirlenmedi.

2019’da inşa edilen yerleşim yapıları

Not: Yapılan bina, yeni askeri eğitim kampları, stratejik yerleşim projelerinin toplam sayısı, yukarıdaki tablodaki toplam sayıya eşittir.

İşgal devleti, onaylamak üzere yerleşim planları hazırlamış ve geçtiğimiz yıl yeni birçok yerleşim projesini hazır hale getirmiştir. Onaylandıktan sonra inşa edilmesi planlanan toplam yeni yerleşimci birimi sayısı, Batı Şeria ve Kudüs yerleşimlerinde olmak üzere toplam 5315’tir. Bu yeni yerleşim birimlerinin inşası, yol açma ve Yahudileştirme projelerinin başlıcaları şunlardır:

• el-Tur mahallesini Kudüs’teki ağlama duvarına bağlayacak olan teleferik projesi. İşgal hükümeti Kasım ayı başında bu projeye onay vermiştir.
• Kudüs’teki el-Şeyh Cerrah mahallesinde 13 yeni yerleşim birimi inşası.
• Kudüs sınırlarında bulunan Gilo yerleşiminde 264 yeni yerleşim biriminin inşası.
• Kudüs’teki Gilo yerleşiminde 216 yerleşim birimini içine alan yerleşimci gökdeleninin inşası. Bu projeye onay verilmiştir.
• Beytüllahim’deki Gush Etzion yerleşim sitesinde 146 yeni yerleşim birimi inşası. İşgal hükümetinin Planlama ve İnşa Konseyi bu projeye onay vermiştir.
• Beytüllahim’in güneyine yakın olan Kfar Eldad yerleşim karakolunda 105 yeni yerleşim biriminin inşası.
• Kudüs’teki Cebel el-Mükebbir bölgesinde bulunan Nof Zion yerleşiminde 176 yeni yerleşim biriminin inşası projesine başlanması.
• Kalkilya’daki 55 numaralı yerleşim caddesinin, özellikle de ayrım duvarının arkasındaki bölgenin genişletilmesi projesi.